Το παρακάτω κείμενο στάλθηκε στη σχολική σύμβουλο της 2ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Ν. Χαλκιδικής
• Ωρολόγια Προγράμματα
Βασικό πρόβλημα, που παρατηρείται με το ωρολόγιο πρόγραμμα, είναι η αδυναμία σύνταξής του για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την έναρξη των μαθημάτων, φυσικά χωρίς ευθύνη των σχολικών μονάδων. Άμεση συνέπεια της απουσίας εγκεκριμένου προγράμματος είναι να μην είναι κανείς εκπαιδευτικός κατοχυρωμένος στη δουλειά του και να παρουσιάζεται μια γενικότερη εικόνα αποδιοργάνωσης, με συχνά παράπονα τόσο απ’ τη μεριά των γονέων, όσο και απ’ τη μεριά των εκπαιδευτικών για το σύνολο του διδακτικού ωραρίου τους. Το πρόβλημα στην παιδαγωγική του διάσταση έχει να κάνει με τη καταστρατήγηση της διδασκαλίας κάποιων μαθημάτων, που διδάσκονται ελλειπώς ή κατά το δοκούν. Σε κάποιες περιπτώσεις (Αγγλικά και δεύτερη ξένη γλώσσα)το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό ώστε να χάνεται ολόκληρο το Α΄ τρίμηνο.
Κύριες αιτίες για το φαινόμενο αυτό είναι οι απουσίες – ελλείψεις των εκπαιδευτικών και οι συχνές και συνήθως αδικαιολόγητες μετακινήσεις τους. Οι πολλές μετακινήσεις δημιουργούν πρόβλημα στους μαθητές, που μέχρι να προσαρμοστούν, ξαναξεκινούν απ’ την αρχή. Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για τις μικρότερες τάξεις και δυστυχώς έχει συμβεί να αλλάξουν μέχρι και τέσσερις δασκάλους μαθητές της Α΄ τάξης.
Το όλο θέμα έχει να κάνει κυρίως με κακό προγραμματισμό σε επίπεδο διοίκησης και τη δημιουργία και τη συντήρηση πελατειακών σχέσεων με τους εκπαιδευτικούς, σε βάρος του σχολείου. Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η ευθύνη τόσο των εκπαιδευτικών που ζητούν τις μετακινήσεις, όσο και των συνδικαλιστών που πιέζουν για να τις πετύχουν.
• Λειτουργία Ολοήμερων
Ο όρος «ολοήμερο σχολείο» χρησιμοποιείται καταχρηστικά. Ως πρόταση το ολοήμερο αφορούσε αυτό που σήμερα υπάρχει μόνο σε πειραματικό επίπεδο. Τα τμήματα που λειτουργούν μόνο σαν Τμήματα Δημιουργικής Απασχόλησης θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και πάλι όχι στο σύνολό τους. Είναι ζήτημα χρηματοδότησης, αφού το κόστος ίδρυσης και λειτουργίας ενός πραγματικού ολοήμερου σχολείου είναι πάρα πολύ μεγάλο. Είναι γνωστό ότι το ολοήμερο σχολείο ξεκίνησε στην χώρα μας με τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. Όλα τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα απαιτούν και εθνικούς πόρους. Οι αρχικές συμβάσεις (1999), προκειμένου να εμφανίσουν μεγάλη απορροφητικότητα, προχώρησαν στην ίδρυση ενός πολύ μεγάλου αριθμού τμημάτων. Όταν ήρθε η ώρα της εθνικής χρηματοδότησης, για χρόνο διπλάσιο από το χρόνο που χρηματοδοτήθηκαν από ευρωπαϊκούς πόρους, ήταν αδύνατο να συνεχίσουν. Προκειμένου λοιπόν ν’ αναγκαστούμε να επιστρέψουμε το σύνολο της χρηματοδότησης βρέθηκε η λύση των ΤΔΑ. ή αλλιώς «πάρκινγκ παιδιών». Αυτή τη στιγμή στο νομό μας τα τμήματα αυτά εξυπηρετούν κυρίως αλλοδαπούς οικονομικούς μετανάστες και εποχικά εργαζόμενους αγρότες. Δε λείπουν βέβαια και οι υπόλοιπες κατηγορίες γονέων αλλά αυτός είναι ο κανόνας. Σε κάθε περίπτωση όμως λειτουργεί σαν ένας ασφαλής χώρος όπου αφήνει το παιδί του ο εργαζόμενος γονιός. Φυσικά αυτός είναι ένας απ’ τους σκοπούς του ολοήμερου, αλλά όχι μόνος του. Η υποβάθμιση σε παιδοφυλακτήριο είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός και αφορά κυρίως τους γονείς που δεν έχουν άλλες επιλογές. Σε κάποιες περιπτώσεις, σχετικά απομονωμένων χωριών με ολιγοθέσια σχολεία, το ΤΔΑ είναι η μοναδική επιλογή για την επαφή των παιδιών με την πληροφορική, το θέατρο ή την εικαστική δημιουργία, αλλά και πάλι ίσως να υπήρχαν καλύτερες λύσεις. Είναι κατανοητό ότι η στρεβλή μορφή που έχει πάρει το ολοήμερο σήμερα πρέπει ν’ αλλάξει
Αλλά ακόμα και αυτή η κουτσουρεμένη εκδοχή δε λειτουργεί όπως θα μπορούσε. Ειδικότερα:
1. Ενώ ζητήθηκε απ’ τα σχολεία να προσδιορίζουν τις ετήσιες ανάγκες τους σε προσωπικό ειδικοτήτων στο τέλος κάθε χρονιάς, ώστε η λειτουργία του ΤΔΑ να ξεκινά αμέσως με την έναρξη των μαθημάτων, αυτό δε συνέβη ποτέ από την έναρξη του θεσμού. Όσοι είναι υπεύθυνοι «ολοήμερων» ξέρουν καλά ότι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οι ειδικότητες δεν πρόκειται να συμπληρωθούν πριν τα μέσα Νοεμβρίου! Εντωμεταξύ υπάρχει μόνο ο δάσκαλος για την καθημερινή μελέτη, που φυσικά είναι αδύνατον ν’ ανταποκριθεί και το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να προσέχει μην συμβεί κανένα ατύχημα. Συνέπεια δε αυτού είναι να εκτίθεται σαν επαγγελματίας και το τμήμα ν’ αρχίσει να φυλλορροεί.
2. Ενώ αρχικά οι προϋποθέσεις για την ίδρυση «ολοήμερου» ήταν αυστηρές όσον αφορά τους χώρους προετοιμασίας φαγητού, σίτισης, ανάπαυσης – χαλαρώματος και διδασκαλίας, στη συνέχεια όλα χαλάρωσαν, θυσία στην μετατροπή όλων των σχολείων σε «ολοήμερα». Σήμερα, τα περισσότερα σχολεία αυτού του τύπου, δεν πληρούν ούτε στο ελάχιστο τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής και τις προϋποθέσεις του νόμου. Η αίθουσα σίτισης και διδασκαλίας ταυτίζονται, στην περίπτωση που υπάρχουν και δεν γίνονται όλα σε κάποιο διάδρομο, κάτω απ’ τη σκάλα ή σε καμιά παλιά αποθήκη. Αλήθεια πόσοι εκπαιδευτικοί – υπεύθυνοι ολοημέρου κρατούν τα παιδιά τους στο «ολοήμερο»; Θα είχε πολύ ενδιαφέρον μια έρευνα.
3. Σε όλα αυτά τα χρόνια που λειτουργούν τα τμήματα δεν μπόρεσα να καταλάβω τα κριτήρια για την πρόσληψη των ειδικοτήτων και του ωραρίου που τους ανατίθεται. Υποτίθεται ότι στην αρχική αίτηση των παιδιών υπάρχουν κάποιες προτιμήσεις, που τελικά κανείς δε φαίνεται να τις λαμβάνει υπ’ όψιν. Ο υπεύθυνος αποδέχεται ότι έρχεται από το φόβο μήπως δεν συμπληρωθεί με ειδικότητες και αναγκάζεται να δουλεύει με πληθωρικά τμήματα ενώ οι γονείς θεωρούν ότι οι επιλογές τους δεν συγκέντρωσαν ικανό αριθμό. Στο παρελθόν έχουν συμβεί και ευτράπελα, όπως να στέλνουν ειδικότητα πληροφορικής σε σχολείο που δεν διέθετε κανέναν Η/Υ. Αν σε όλα αυτά προστεθεί το πρόβλημα που υπάρχει με τους Μουσικούς (Ωδειακοί – ΠΕ), τις διαθέσεις Γυμναστών και Αγγλικών για συμπλήρωση ωραρίου κτλ μιλάμε για πραγματικό χάος.
Μετά τα παραπάνω, που τα γνωρίζουν όλοι, είναι ν’ αναρωτιέται κανείς αν μπορεί κάτι να γίνει. Είναι σίγουρο ότι το «ολοήμερο» έδωσε διέξοδο στην αδιοριστία, εξυπηρετεί γονείς με χαμηλά εισοδήματα και απομονωμένες κοινωνίες, αλλά σίγουρα δεν είναι το ολοήμερο που ονειρευτήκαμε.
• Ευέλικτη Ζώνη και Καινοτόμα Προγράμματα.
Όταν πρωτοξεκίνησε η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο σχολείο διατυπώθηκαν άπειρες απόψεις τόσο για το χρόνο διδασκαλίας όσο και για την ευρύτητα των θεμάτων της. Λύση σ’ αυτή την προβληματική ήρθε να δώσει αρχικά «η Σχολική Ζωή» και στη συνέχεια η «Ευέλικτη Ζώνη». Εδώ το πρόβλημα ήταν κυρίως επικοινωνιακό απ’ τη μεριά του ΥΠΕΠΘ. Η Π.Ε ήταν προαιρετική και όποιος ασχολιόταν μαζί της, αν μη τι άλλο, τον ενδιαφερόταν πραγματικά. Η υποχρεωτική ενασχόληση με θέματα, που δεν ήταν τυποποιημένα και αυστηρά προσδιορισμένα, προκάλεσε πανικό. Τελικά ήταν μια εκ του προχείρου ιδέα που προκάλεσε αντιδράσεις και άρνηση. Το θέμα μπερδεύτηκε ακόμα περισσότερο με τα καινούρια βιβλία και το «διαθεματικό πλαίσιο σπουδών»(για συντομία ΔΕΠΣ). Προσωπικά το έχω αποκαλέσει διαθεματική μπούρδα. Εντελώς ξεπερασμένο και εγκαταλελειμμένο από όσες χώρες το εφάρμοσαν, μας έρχεται στην Ελλάδα με 20ετή καθυστέρηση, χωρίς καν να λάβουμε υπ’ όψιν τις εμπειρίες της εσπερίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι στα σχολεία μας σήμερα εκτελείται σημαντικός αριθμός προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπ/σης, αγωγής υγείας και πολιτιστικών, αξιοποιώντας τις ώρες τις ευέλικτης ζώνης, κυρίως χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων υπευθύνων γι’ αυτά, το έργο των οποίων δεν τυγχάνει δυστυχώς ούτε αναγνώρισης ούτε συμπαράστασης. Είναι αλήθεια ότι τα σεμινάρια είναι ελάχιστα και οι περισσότεροι βαδίζουν διαισθητικά και ψηλαφιστά. Βέβαια και όταν γίνονται κάποια σεμινάρια δεν υπάρχει και πολύς ενθουσιασμός για την παρακολούθησή τους, αλλά αυτό έχει να κάνει γενικότερα με το θέμα της επιμόρφωσης και τον τρόπο που εκτελείται αυτή, συνήθως σε βάρος του εκπαιδευτικού. (ωράριο, αποζημιώσεις κτλ)
• Τάξεις Υποδοχής – Παρεμβατικά Προγράμματα Πανεπιστημίου.
Οι ΤΥ υποτίθεται ότι αφορούν αλλοδαπούς μετανάστες και παλιννοστούντες, ώστε να τους βοηθήσουν στην εκμάθηση της γλώσσας και της ομαλής ένταξής τους στο σχολείο και μέσω αυτού στην ελληνική κοινωνία. Στη θεωρία, γιατί στην πράξη τα εμπόδια είναι πολλά.
1. Κατ’ αρχήν ο αριθμός των μαθητών για την ίδρυση τμήματος πρέπει να προσδιοριστεί τον Ιούνιο. Δηλαδή η έντονη κινητικότητα των ανθρώπων αυτών δεν λαμβάνεται καθόλου υπ’ όψιν. Κάποιος που ήρθε στη χώρα μας για δουλειά θα πάει όπου τη βρει και θα μείνει για όσο την έχει. Άρα πρακτικά αυτό αποτελεί εμπόδιο για τη λειτουργία ΤΥ(και μη μου πει κανείς για προγραμματισμό στις προσλήψεις εκπ/κων για τη στελέχωση των ΤΥ γιατί θα ξαναθυμηθώ τα ολοήμερα).
2. Στη συνέχεια για να φοιτήσει ένα παιδί σε ΤΥ δεν πρέπει να είναι στην Ελλάδα περισσότερο από δύο χρόνια, αδιαφορώντας για το επίπεδο γλωσσικής επάρκειας. Χωρίς να είμαι ειδικός μπορώ να απαριθμήσω ένα πλήθος από λόγους που δεν θα επιτρέψουν σε κάποιον να μάθει μια γλώσσα ακόμα και αν ζει όλη του ζωή σε μια ξένη χώρα.
Πριν μερικά χρόνια ιδρύθηκαν στο νομό μας αρκετές οργανικές ΤΥ. Σήμερα, με όλα τα εμπόδια – δικαιολογίες της νομοθεσίας ελάχιστες είναι στελεχωμένες και λειτουργούν. Φυσικά το πρόβλημα των αλλοδαπών – κυρίως – με χαμηλή γλωσσική επάρκεια θεριεύει και μείς το βάζουμε απλώς κάτω απ’ το χαλί. Είμαι σίγουρος ότι θα το βρούμε μπροστά μας και μάλιστα πολύ πιο έντονο. Υποψιάζομαι ότι αρχικά θα πρέπει κάποιος να χρηματοδοτούσε τη λειτουργία των ΤΥ (Ε.Ε;), οι οποίες στη συνέχεια έγιναν ΤΥ-ΦΤ και σήμερα τείνουν να εξαφανιστούν. Πιθανόν οι αναγκαίοι για τη λειτουργία τους πόροι να άλλαξαν φορέα. Κάπου εδώ εμφανίζονται τα παρεμβατικά προγράμματα των πανεπιστημίων. Τα κέρδη πολλαπλά. Αντί για μόνιμους εκπ/κους με οργανικές θέσεις, έχουμε απασχολήσιμους φιλολόγους των 300€ το μήνα και μάλιστα χωρίς να τους αναγνωρίζεται εκπαιδευτική προϋπηρεσία αφού αναλαμβάνουν εργασία ως «εργολάβοι» σε «ερευνητικό» πρόγραμμα. Τα χρήματα περνούν απ’ το πανεπιστήμιο, που τα διαχειρίζεται όπως θέλει, και συμβάλλει και στη μείωση της ανεργίας των φιλολόγων, αφού πλέον δεν υπάρχει ανάλογο πρόβλημα στους δασκάλους. Το ζήτημα είναι ότι δυστυχώς σ’ αυτή την άθλια κατάσταση συμβάλλουν και τα θύματα. Κατ’ αρχήν οι φιλόλογοι, που μπροστά στο φάσμα της ανεργίας, αποδέχονται τέτοιους εργασιακούς όρους. Μετά οι δ/ντες και οι σύλλογοι διδασκόντων που καταθέτουν αιτήσεις συμμετοχής του σχολείου τους στα προγράμματα. Αυτό φυσικά συμβαίνει γιατί όλοι γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να στελεχωθεί διαφορετικά η ΤΥ και, πονηρά σκεπτόμενοι, μπορεί να καλυφθεί και κάποια ολιγοήμερη απουσία του σχολείου. Τέτοιες συμπεριφορές όμως κυριολεκτικά υποθηκεύουν το αύριο τόσο των εκπαιδευτικών όσο και μαθητών.
Το θέμα των ΤΥ είναι άμεσα συνυφασμένο με την ανύπαρκτη μεταναστευτική μας πολιτική. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν χωριά στη Χαλκιδική όπου πάνω από 80% των μαθητών δεν έχουν ως μητρική την ελληνική γλώσσα και, δυστυχώς με όσα συμβαίνουν, δεν πρόκειται να τη μάθουν ποτέ καλά. Τα παιδιά που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν εκεί θεωρούν τον τόπο πατρίδα τους – όχι δεύτερη αλλά μία και μοναδική. Πρόκειται για αλλόγλωσσους και εν πολλοίς αλλόθρησκους, που αργά ή γρήγορα θα γίνουν και πολίτες, μιας χώρας που τους αντιμετωπίζει από αδιάφορα έως εχθρικά και τότε θ’ αρχίσουν τα προβλήματα. Εύχομαι να είμαι απλώς υπερβολικός και κινδυνολόγος.
• Ενισχυτική Διδασκαλία
Η προσπάθεια μετατροπής των ΤΥ σε Φροντιστηριακά Τμήματα δεν είναι παρά ένα ελάχιστο δείγμα. Το γεγονός και μόνο ότι στην ουσία ΕΔ πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχει περίσσεια ωρών σε κάποιο σχολείο, δείχνει ότι πρώτο μέλημά μας δεν είναι το συμφέρον των μαθητών αλλά η δική μας κάλυψη. Από την άλλη η ανάθεση υπερωριακής απασχόλησης για την κάλυψη αναγκών ΕΔ είναι μια περιπέτεια που κανείς δε θα ‘θελε να τη ζήσει.
• Γενικές Παρατηρήσεις
Ο θεός να βάλει το χέρι του για μη χειρότερα. Όπως και να το δούμε είναι φανερό ότι η γενικότερη προχειρότητα, η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη προγραμματισμού είναι εγγενή χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης. Οι αιτίες αυτής της κατάστασης μάλλον δεν είναι του παρόντος, σίγουρα όμως μας αφορούν όλους οι συνέπειές της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου